Δευτέρα 24 Ιανουαρίου 2011

Μαθαίνουμε καλύτερα γράφοντας με το χέρι...

Οι μαθητές και οι ενήλικοι που γράφουν με το χέρι τους, αντί να πληκτρο-λογούν σε έναν υπολογιστή, μαθαίνουν καλύτερα! Το ίδιο συμβαίνει και με όσους διαβάζουν από ένα βιβλίο, αντί από μια οθόνη, σύμφωνα με πρόσφατη νορβηγική έρευνα, η οποία έρχεται να αναδείξει τη σημασία των παραδοσιακών μεθόδων μάθησης, που τείνουν να εκλείψουν στη σύγχρονη κοινωνία λόγω των τεχνολογικών εξελίξεων. Οι ερευνητές, υπό την καθηγήτρια Anne Mangen, του πανεπιστημίου Stavanger της Νορβηγίας, και τον νευροψυχολόγο Jean-Luc Velay, του πανεπιστημίου της Μασσαλίας (Marseille University), έκαναν πειράματα με δύο ομάδες εθελοντών, οι οποίοι κλήθηκαν να μάθουν να γράφουν σε μια γλώσσα με άγνωστο αλφάβητο, που περιλάμβανε 20 γράμματα. Η μια ομάδα έπρεπε να μάθει να γράφει με το χέρι, διαβάζοντας από βιβλίο, και η άλλη με πληκτρολόγιο υπολογιστή, διαβάζοντας από οθόνη. Μετά από ενάμιση μήνα, τα σχετικά τεστ έδειξαν ότι όσοι είχαν μάθει με τον παλιό καλό τρόπο να διαβάζουν και να γράφουν, δηλαδή με το βιβλίο και το χέρι τους, τα πήγαν καλύτερα σε σχέση με όσους έμαθαν στον υπολογιστή. Μεταξύ άλλων, ο συγκριτικός έλεγχος του εγκεφάλου έδειξε ότι η πρώτη ομάδα (η «παραδοσιακή») εμφάνιζε ενεργοποίηση της περιοχής του Μπροκά (Broca's area), ενώ η δεύτερη (η «μοντέρνα») ελάχιστη ή καθόλου. Σύμφωνα με τους ερευνητές, φαίνεται πως το γράψιμο με το χέρι και η ανάγνωση από βιβλίο εντυπώνουν καλύτερα τη γνώση στο νου των ανθρώπων σε σχέση με το γράψιμο με πληκτρολόγιο και την ανάγνωση από οθόνη. Όπως επισημαίνουν, η παραδοσιακή γραφή και ανάγνωση ενεργοποιούν περισσότερο τις αισθήσεις μας και προσφέρουν εντονότερα σήματα ανάδρασης από τους μύες και τα άκρα των δακτύλων μας (σε σχέση με την επαφή των χεριών με το πληκτρολόγιο), με συνέπεια η παλιά καλή μέθοδος να ενισχύει πιο αποτελεσματικά τον εγκεφαλικό μηχανισμό μάθησης. Παράλληλα, επειδή απαιτείται περισσότερος χρόνος και νοητική προσπάθεια για να γράψει κανείς με το χέρι, αυτό βοηθά στην εντύπωση της μνήμης. Μια δεύτερη έρευνα, υπό τον Jeffrey Karpicke του πανεπιστημίου Purdue των ΗΠΑ, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι παραδοσιακές μέθοδοι διδασκαλίας στην τάξη, που περιλαμβάνουν την απομνημόνευση χρονολογιών και κλίσεων ανωμάλων ρημάτων, είναι καλύτερες στο να αποτυπώνουν τις γνώσεις στο νου των μαθητών, σε σχέση με άλλες πιο σύγχρονες εκπαιδευτικές μεθόδους που αποφεύγουν την απομνημόνευση. Τα πειράματα των ερευνητών έδειξαν ότι όσοι μαθητές καλούνται να απαριθμήσουν, να απαγγείλουν, κλπ., τα μαθήματά τους λίγο μετά την ανάγνωσή τους, τα θυμούνται μετά καλύτερα (βραχυπρόθεσμη μνήμη), σε σχέση με όσους απλώς τα έχουν διαβάσει πολλές φορές. Αυτή η διαδικασία φαίνεται να αποτυπώνει τα δεδομένα καλύτερα στην μνήμη, από όπου ανακαλούνται αργότερα με μεγαλύτερη ευκολία, ακόμα και μετά το πέρασμα αρκετού χρόνου (μακροπρόθεσμη μνήμη). Σε αυτό το πλαίσιο, τα συχνά προφορικά ή γραπτά τεστ (άλλος ένας παραδοσιακός «φόβος και τρόμος» των μαθητών) φαίνεται να βελτιώνουν την μάθηση... Nα σχολιάσω ότι η τρέχουσα παιδαγωγική άποψη μας τα λέει κάπως αλλιώς... Με άλλα λόγια προκύπτει ότι το γράψιμο, "σήκω στον πίνακα να πεις το μάθημα" και η αποστήθιση - να κάνουμε και κανα πείραμα στο εργαστήριο - κάνουν καλό! Για αυτό το λόγο όταν διδάσκουμε στην τάξη ή το εργαστήριο με τον Η/Υ είτε στη μορφή 1:1 είτε με τη βοήθεια βιντεοπροβολέα, δεν ξεχνάμε ότι οι μαθητές συμπληρώνουν χειρόγραφα συνοδευτικό φύλλο εργασίας... Η διδασκαλία με ΤΠΕ δεν είναι τηλεόπτική θέαση και μόνο...Εν κατακλείδι, αν η παιδαγωγικο-διδακτική ήταν το όντι επιστήμη (science) και οι δάσκλοι και οι μαθητές θα ήταν άριστοι! Αλλά και οι εποχές αλλάζουν... Ναι μεν διαβάζω και γράφω, αλλά πώς θα επικοινωνούσαμε τώρα χωρίς πληκτρολόγηση, Η/Υ, Διαδίκτυο...; Τα γραμματόσημα κοστίζουν, πού να βρεις χαρτοφάκελα, πού φωτοτυπίες, άσε που και το ταχυδρομείο πέφτει μακρυά από τον καναπέ μας! Συνάμα μας προέκυψε και το "Ψηφιακό Σχολείο" ή το τέλος του μαυροπόνακα κατά πως ευαγγελίζεται η ηγεσία, η νυν και η πάλαι ποτέ, του Μαρουσιού ελέω ΕΣΠΑ...(σχετικό ρεπορτάζ εδώ ). Δες συμπληρωματικά: "Πώς μαθαίνουν οι μαθητές"- έστω και πληκτρολογώντας.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Μπορεί να ενδιαφέρουν