Εισαγωγή του ηλεκτρονικού βιβλίου στα σχολεία μας;

Πρόταση για το σχεδιασμό και την εισαγωγή του «ηλεκτρονικού βιβλίου» στην εκπαίδευση κατέθεσε το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο στο Συμβούλιο για την Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Στην πρόταση γίνεται αναφορά στο τι και πως του ηλεκτρονικού βιβλίου (e-book) ως πολυμεσικού εργαλείου γνώσης και σύνθετου, δυναμικού περιβάλλοντος μάθησης. Από την αξιολόγηση πιλοτικών εφαρμογών του ηλεκτρονικού βιβλίου στις ΗΠΑ που παρατίθενται στην πρόταση, το κύριο (κατά την άποψή μου) συμπέρασμα είναι η αργή προσαρμογή των εμπλεκομένων στην αξιοποίηση των ΤΠΕ στην εκπαίδευση, που οφείλεται κυρίως στην έλλειψη τεχνολογικής κουλτούρας από την πλευρά των εκπαιδευτικών. Η παράθεση των πλεονεκτημάτων των ηλεκτρονικών βιβλίων αφορά σε λειτουργίες που δε διαθέτει το έντυπο βιβλίο, όπως είναι η δυνατότητα άμεσης διάθεσης του περιεχομένου του ηλεκτρονικού βιβλίου, οι αυξημένες δυνατότητες του υλικού (αναζήτηση ευρείας κλίμακας στο ηλεκτρονικό κείμενο, διαδραστικό λεξικό, δυνατότητες εμφάνισης πολυμέσων κλπ.), η δυνατότητα επικαιροποίησης του εκπαιδευτικού υλικού, οι εκπαιδευτικές εφαρμογές, η εύκολη πρόσβαση σε πηγές πληροφόρησης, το φιλικό περιβάλλον διεπαφής (interface), η δυνατότητα βελτίωσης του επιπέδου της εγγραμματοσύνης -αλλά και της εκπαίδευσης γενικότερα- στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες, καθώς και η βελτίωση του επιπέδου εγγραμματοσύνης σε εθνικό επίπεδο με γνώμονα τα εκπαιδευτικά πρότυπα. Για να καταλήξει ότι "το «ηλεκτρονικό βιβλίο» αποτελεί σημαντικό υποστηρικτικό μέσο διδασκαλίας τόσο στην σχολική τάξη όσο και στο σπίτι, καθώς μπορεί να προσδώσει μεγαλύτερη αξία στο παραδοσιακό βιβλίο ενσωματώνοντας διαδραστικά πολυμέσα" (ολόκληρη η πρόταση εδώ).Μια πιλοτική εφαρμογή του ηλεκτρονικού βιβλίου είχαμε και σε περιορισμένο αριθμό μαθητών/ τμημάτων σχολείων μας (εφαρμογή που φαίνεται να αγνοεί ή δεν έλαβε υπόψη του το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο στην πρότασή του…) με το έργο ΜΕΤΑβιβλίο.Πρόκειται για ένα πολυμεσικό ηλεκτρονικό βιβλίο φυσικής γυμνασίου (δες εδώ), της οποίας το κεφάλαιο Θερμότητα δοκιμάστηκε και αξιολογήθηκε τις σχολικές χρονιές 2002-03 και 2003-04 στη β΄ τάξη πέντε γυμνασίων στην Αθήνα, ενός στη Λευκωσία και μιας αντίστοιχης τάξης ενός ειδικού σχολείου κωφών στο Newbery, Αγγλία. Η αξιολόγηση του εγχειρήματος υπήρξε θετική (δες κι εδώ). Ενδεικτικά οι μαθητές και οι καθηγητές που το εφάρμοσαν αποφάνθηκαν ότι οι εικόνες (animations) και τα διαδραστικά εργαστήρια είναι ελκυστικά και χρήσιμα για την κατανόηση του κειμένου, με τα διαδραστικά πειράματα να βοηθούν τους μαθητές να κατανοήσουν βαθύτερα το περιεχόμενο του κειμένου. Ο μαθητές «απόλαυσαν την εργασία τους» με τη βοήθεια του ΜΕΤΑβιβλίου και δήλωσαν ότι προτιμούν να εργάζονται με ένα πολυμεσικό ηλεκτρονικό βιβλίο παρά με ένα συνηθισμένο βιβλίο. Με άλλα λόγια, έχω τη γνώμη ότι πρέπει να ενταθεί η όποια προσπάθεια -έστω και αποσπασματικά - για την εισαγωγή του ηλεκτρονικού βιβλίου (και των ΤΠΕ) στην τάξη, είτε η πλειονότητα των εκπαιδευτικών είναι τεχνοφοβική είτε όχι, επειδή η πλειονοψηφία των μαθητών μας δεν είναι, είναι μια γενιά «i» (δες επίσης εδώ κι εδώ). Κι από την άλλη το σχολείο υπάρχει, μεταξύ των άλλων, για να βοηθήσει τους μαθητές να εξασφαλίσουν τα απαραίτητα της ζωής στη σημερινή και την αυριανή κοινωνία, κι όχι για τους καθηγητές (κατ΄ ανάγκη μια γενιά πίσω) με όλα τα θετικά τους στην εκπαίδευση των μαθητών τους, αλλά και τα πλην «τεχνοφοβικά» τους και τον άρρητο εν πολλοίς συντηρητισμό τους.